Hoofddorp is de grootste gemeente en het bestuurlijk centrum van de Haarlemmermeerpolder, die als een punt uit de provincie Noord Holland groeit. In de eeuwen voor de droogmaking in de jaren 1849-1852 was het Haarlemmermeer een imposante watervlakte waar het behoorlijk kon spoken. Zodanig dat er speciale hoekwas waar schepen zich terug konden trekken. Het zogenaamde Scheeps Hol, wat dus nu Schiphol is geworden. Maar het steeds verder oprukken van het water is de reden waarom men het meer uiteindelijk weer heeft drooggelegd. Inderdaad, weer. Voor de middeleeuwen was het Haarlemmermeer er niet. Het is ontstaan door de turfwinning voor de industrie in Haarlem en Leiden. De polder is nog steeds een imposante vlakte vooral met het bekende Hollandse weer, hoewel de nieuwbouw de van ouds dominerende landbouw geleidelijk aan wel verdrongen heeft.
Van Noordoost naar Zuidwest wordt de polder (en ook Hoofddorp zelf) doorsnede door de kaarsrechte Hoofdvaart met aan beide zijden een weg erlangs.
Aan het begin en einde (in Lijnden en de Binnenkaag) van de Hoofdvaart liggen gemalen om de polder ook nu nog droog te houden. Sommige delen liggen tot 6 meter onder de zeespiegel. En er was nog een derde, waar gebruik werd gemaakt van de net in de tijd van de drooglegging ontdekte techniek van de stoommachine. En aan een zijkanaal lag nog een derde gemaal. Gemaal de Cruquius in het gelijknamige buurtschap aan de weg van Hoofddorp naar Heemstede had bij de bouw de grootste stoommachine ter wereld en dat is tot de dag van vandaag zo gebleven. Het is nu een museum dat bezoekers uit de gehele wereld trekt.
Een polder die door een vaart, de Hoofdvaart in dit geval, doorsneden wordt, heeft natuurlijk bruggen nodig en eind vorige eeuw besloot de gemeente Haarlemmermeer eens groots uit te pakken met een drietal bruggen van de kunstenaar / architect Calatrava. De drie bruggen, vanwege hun opzet naar muziekinstrumenten met snaren Harp, Citer (foto) en Luit genoemd, domineren nu met hun kenmerkende opvallende vorm en hoogte het vlakke polderland.
Ooit maakte een groot deel van de Haarlemmermeer, waaronder Hoofddorp, deel uit van de vesting Amsterdam. De polder wordt dan ook doorsneden door de zogenaamde geniedijk, waar we overal delen van terugvinden (bijvoorbeeld langs de snelweg A4). Ook de Hoofdvaart moest in geval van oorlog afgesloten kunnen worden en het bouwwerk waarmee dit diende te gebeuren is nog steeds aanwezig.
Van het oude dorp Hoofddorp is inmiddels weinig meer te vinden. Met name het nabij gelegen Schiphol zorgt voor een enorme werkgelegenheid en mede daarom zijn er rond Hoofddorp en het iets kleinere Nieuw Vennep grote nieuwbouwwijken verschenen. De bijbehorende industrieterreinen beslaan steeds grotere delen van de polder. Het verdwijnen van de natuur poogt men daarbij wel te compenseren met de aanplant van bos. Het centrum van het oude dorp is zo goed als weg. Alleen een aantal grote winkelcentra zorgen voor een uitgebreid winkelaanbod.
En zo vinden we aan het ietwat troosteloze plein waaraan ook het gemeentehuis is gevestigd een groot cultureel complex, met ondermeer schouwburg "de Meerse".
Het is goed winkelen in Hoofddorp. Liefhebbers van nieuwere architectuur vinden vooral rond het station nog wel iets van hun gading. Liefhebbers van geschiedenis en ouder stadsschoon hebben in Hoofddorp niet zoveel te verwachten.